Blauwe maandag

De viering van mijn geboortedag viel dit jaar op Blue Monday, de door een reisorganisatie bedachte depridag om mensen te verleiden al in de eerste maand van het jaar een reis naar de zon te boeken. Er is altijd wel een lokale Diederik Stapel te vinden die aan zo'n dag een wetenschappelijk geurtje wil geven, door te schermen met discutabel onderzoek naar neerslachtigheid en de invloed van niet gerealiseerde goede voornemens en een gebrek aan zonlicht.
Ik vond het alleen zorgelijk om van diverse kanten op mijn verjaardag te horen 'je moet nog vijftien jaar'. Dat klinkt als detentie in de penitentiaire inrichting in Vught, maar gedoeld werd op het aantal jaren tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Daar zou ik als verse tweeënvijftigjarige blijkbaar over na moeten denken, maar dat doe ik niet. Het gaat uit van de gedachte dat je met gepaste tegenzin naar je werk gaat en hunkert naar de periode daarna. Dat lijkt me een verkeerd uitgangspunt voor een activiteit die zo'n groot deel van je leven beslaat; dan kun je beter iets anders gaan doen.
Ons pensioenstelsel zit gebakken in een keurslijf dat niet meer van nu is. Als de pensioenleeftijd naar zevenenzestig jaar gaat staat half Nederland op de achterste benen, terwijl het pensioen destijds werd uitgevonden op basis van het idee dat je daarna nog een jaar of zes, zeven te leven had. Inmiddels zijn dat er gemiddeld al gauw tien meer geworden. De Japanse minister van Financiën riep deze week zijn landgenoten op gerust dood te gaan als de tijd daarvoor rijp is en niet te kiezen voor een eindeloos en kostbaar uitstel van de Grote Reis. Het hielp qua berichtgeving niet dat hij Aso heet en het werd bijna neergezet als de ruwe oplossing die in de filmklassieker Soylent Green wordt gekozen om de overbevolking te bestrijden. Maar in een land waar een kwart van de bevolking ouder is dan zestig krijg je dat soort discussies.
Wat mij betreft schaffen we de vaste pensioenleeftijd af en is er voor iedereen de mogelijkheid om gewoon door te werken. Natuurlijk moet je dat flexibel invullen, maar er is genoeg animo voor. In NRC bepleit een vierenzeventigjarige advocaat het recht om zijn ambt te blijven vervullen. Peter van Lindonk organiseert nog jaarlijks vol energie zijn prachtige inspiratiecongres PINC, al is hij dan halverwege de zeventig. Vriend Dick heeft zijn ontwerpstudio net op nieuwe leest geschoeid op zijn vijfenzestigste. En vorige week kookte Pino, vijfenzeventig jaar oud, bij het jaarlijkse bezoek aan zijn Maastrichtse restaurant Mediterraneo weer vol liefde zijn Italiaanse gerechten voor ons. Hij werkt zes dagen per week. Leeftijd is een cijfer, geen reden om bij de pakken neer te gaan zitten. Zelfs niet op een blauwe maandag.