De privacy voorbij

Mijn jongste dochtertje Merle groeit op in een wereld vol gadgets. Net als in ieder gemiddeld gezin liggen hier de nodige digitale speeltjes voor het grijpen: iPod, Blackberry, gsm, digitale camera. Merle kan al heel behoorlijk een spelletje spelen op mijn iPod Touch, een wonderapparaatje waar ik zelf nog niet de helft van begrepen heb. Tegelijk is ze verbaasd en geboeid door een simpel fotootje dat ik van haar nam toen ze op de bank lag te slapen; speen en popje bij de hand zoals altijd. Ze kijkt telkens opnieuw naar dat plaatje, drukt haar neus bijna tegen het venstertje van de Blackberry waarop de foto als achtergrond momenteel wordt gebruikt. Ergens begrijpt ze nog niet helemaal dat ze is opgeslokt door dat apparaatje en dus vergelijkt ze het popje in haar hand steeds weer met dat op de foto. 
Ongetwijfeld zal ook zij, net als haar oudere zussen, met speels gemak haar weg vinden in de digitale wereld. Voor mijn oudste dochters heeft een fenomeen als e-mail al volstrekt geen betekenis meer; dat is een communicatiemiddel uit een vorige eeuw. Rebecca heeft zeker vierhonderd ongelezen mailberichten in haar e-mailbox, maar dat boeit haar volstrekt niet. Het kunnen nooit relevante berichten zijn, want iedereen die er toe doet gebruikt andere manieren om haar te bereiken: Hyves, Facebook, Twitter, Ping. Alles tegelijk en razendsnel. In de tijd die ik nodig heb om op mijn smartphone een paar woorden te typen, stuurt zij me een bericht van ettelijke regels. Amber kan haar smartphone blind bedienen, met één hand, en is dan nog vele malen sneller dan ondergetekende.
Toch doe ik als inmiddels vijftigplusser dapper mijn best om bij te blijven in de wereld van digitale sociale netwerken. Moet ook wel, want in de communicatie lijkt op dit moment niets anders meer belangrijk. Social media zijn het absolute buzzword en ieder zichzelf respecterend bedrijf werkt aan een passend social media beleid. Wij ook. Om het goede voorbeeld te geven zit ik op LinkedIn (zakenrelaties), Hyves (wordt al minder relevant), Facebook (daar moet je zijn), Twitter (idem, maar continu) en (nieuw) FourSquare.
Dat laatste netwerk heb ik pas sinds een paar dagen aan het lijstje toegevoegd. Met de ervoor genoemde netwerken ligt je privéleven al aardig op straat, maar met FourSquare doe je er nog een schepje bovenop. Het draait allemaal om het actief melden van waar je op dat moment verblijft: thuis, op het werk, bij de Appie, de kerk, je ouders, de kroeg, de woonboulevard. Zodra je ergens binnenstapt wordt je geacht je locatie door te geven. Je vrienden in het netwerk doen hetzelfde. En uiteindelijk moet dat leuke tips gaan opleveren: 'ga je daar eten? Neem deze week de dagschotel, erg lekker'. 'Ben je ook in de Bijenkorf? Ik sta bij de schoenenafdeling, drinken we koffie?' Dat idee.
Het is je privacy voorbij, een netwerk voor de echt schaamtelozen. Maar ik heb ook niet meer de illusie dat we die privacy in de toekomst nog zullen kunnen bewaren, alle regels ten spijt. In die toekomst loop ik met een smartphone in mijn zak, die continu berichtjes stuurt in de sfeer van 'dag Marc, je loopt in de Nachtegaalstraat, bekijk even onze aanbieding op nummer 12'. Zeg maar Tom Cruise in Minority Report, maar al een stuk eerder dan pas in 2054, het jaar waarin die film speelt.
FourSquare is een nieuwe stap in die richting. Natuurlijk gruwen velen er nog van en dat kan ik me best voorstellen, want door dit soort ontwikkelingen ligt alles wat je doet onder een vergrootglas. Logisch dat er inmiddels al ondeugende filmpjes op het internet verschijnen, waarin de draak wordt gestoken met het netwerk. Maar daar wordt de opmars van dit soort media niet mee gestopt. FourSquare wordt ongetwijfeld hot in 2011. Er zit een spelelement in, dat moet zorgen dat je extra fanatiek je locaties doorgeeft. Daardoor ben ik nu al benoemd tot burgemeester van de straat waar ik woon in Breukelen. Niet zo vreemd, als je daar elke dag weer incheckt. Er gebeurt van alles via dat apparaatje in mijn binnenzak. Ik vind het bijna net zo boeiend als de foto van mijn slapende dochtertje is voor haar. En via het internet kan iedereen meekijken hoe ze slaapt.