Uniform

Minister Frans Timmermans benadrukte in de optimistische laatste editie van Pauw & Witteman voor de zomerstop (die begint bij grootverdienende televisiejongens al in mei) dat onze kinderen heus in een mooie wereld opgroeien. Europa is welvarend en langer vreedzaam dan ooit tevoren. Maar de angst regeert. Twee dwazen die in Londen een jonge vader afslachten omdat hij een militair is, weten dat één smartphone genoeg is om de hele wereld te vertellen dat niemand zich veilig moet wanen. Ze krijgen ongetwijfeld navolging, helaas.

Een paar dagen eerder moest ik zelf naar Londen. Heen en terug moet je dan je flesje Spa Blauw achterlaten, je riem, portemonnee, horloge, telefoon en iPad in een bakje stoppen en je schoenen uittrekken. Alsof het gestuiter in de wat claustrofobisch makende Avro RJ85 CityJet niet vervelend genoeg is. Op de terugweg vergat ik het horloge af te doen, wat als extraatje een gezellige bodysearch opleverde. Het voor mijn collega aangeschafte potje Lemon Curd kon zo de prullenbak in, dat mocht niet in de handbagage. Vlak achter de douane kocht ik een nieuw potje, 30 cc kleiner ongeveer. Daar kun je dan blijkbaar geen bom meer van maken. Angst regeert.

Ik genoot evengoed van het gezelschap van enthousiaste speechschrijvers, in Londen samengekomen om elkaar te inspireren en het vak van ghostwriter naar een hoger plan te tillen. Onder hen ook Neerlands' meest gelauwerde speechschrijfster Annelies Breedveld, de vrouw die in 2011 generaal Van Uhm met een geweer het podium van TEDx op stuurde. Het leverde al bijna een miljoen hits op zijn TED-talk op. Recent tekende ze ook voor de prachtige 4 mei-speech van de generaal, die zijn uniform niet meer nodig heeft om indruk te maken. 

Speeches kunnen mensen ontroeren, overtuigen en in beweging brengen. Maar hoe goed geschreven ook, een speech heeft toehoorders nodig om effect te hebben. Daarom vond ik het zorgwekkend ook in Londen te constateren dat stadsbewoners anno nu het liefste niets ervaren van hun omgeving. Al reizend door de stad isoleren ze zich met hulp van oortelefoons, via witte snoertjes verbonden met de smartphone, die geluid voortbrengt dat alleen de eigenaar mag horen. Stoere schoudertassen en sneakers completeren het stadsuniform. Niet voor niets maken veel winkelruiten in het centrum reclame voor urban gear en urban clothing. De metropool maakt zijn eigen menstype: geen sociaal dier, maar een in zichzelf gekeerde junglebewoner. Met de juiste uitrusting gewapend voor het stadsleven en gericht op het vermijden van contact met soortgenoten. Iemand zomaar aanspreken is immers niet altijd zonder risico. Angst regeert.
Probeer zo'n junglebewoner maar eens te vertellen dat we in een vreedzame, mooie wereld leven. Dat vraagt om een knappe speech. En dan moeten die oortelefoons ook nog uit.