30 oktober 2012

Landleven

Het is nog geen twaalf uur 's middags, maar de fles Loupiac op de simpele witte buitentafel is al bijna leeg als we worden uitgenodigd om aan te schuiven. De bewoner, een grijze vikingachtige man met grove eelthanden, snijdt plakken zelfgebakken brood. Hij draagt een smoezelige trui en een spijkerbroek met een groot gat bij de knie. Midden op tafel staat een schaal met verse geitenkazen. Twee locale horecaondernemers tegenover ons nemen de tijd om ze te keuren en te onderhandelen over dagelijkse levering van kaas door de geitenboerin en haar viking.
Na een ochtend het landschap van de Auvergne van boven te hebben bekeken vanuit de luchtballon van broer Frank zijn we geland op een kale akker en vervolgens door de geitenboerin uitgenodigd voor een glas wijn. Ze kwam even helpen bij het inpakken van de ballon, vandaar. Frank kent haar, ze zorgt voor regelmatige verstrekking van geitenmelk en kaas. Hun begroeting is hartelijk.

In de Combrailles, het hart van de Auvergne, op negenhonderd kilometer rijden van huis, woont mijn broer met zijn vrouw, hun twee ezels en een bende katten. Het leven is er minder jachtig dan bij ons. Geen overvolle mailboxen of nerveus zoemende smartphones, wel veel aandacht voor primaire levensbehoeften. Werk is er niet in overvloed, dus de eindjes moeten soms aan elkaar worden geknoopt. Groenten uit eigen tuin, een mooie kip van de buurvrouw. Geitenmelk van de boerin. De ezels laten grazen op een nabijgelegen veld, want daar staat nog wel gras en op het eigen terrein bijna niet meer. Het winterseizoen komt er aan, al zitten we nog enkele dagen heerlijk in de zon. De bewoners hamsteren voor een lange koude winter: voedsel, hooi, brandstof. Zonder zoemende smartphones wonen in de Auvergne; het lijkt relaxed, maar het is niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Daags na onze terugreis naar huis valt de eerste sneeuw.


22 oktober 2012

Vrije val

A giant leap for mankind, zei Neil Armstrong toen hij in 1969 het laatste treetje van zijn maanlander afstapte. Midden in de nacht wakker gemaakt door een vader met gevoel voor historische gebeurtenissen, keek ik als achtjarig jongetje slaperig naar het vage zwartwitbeeld van de eerste mens op de maan. Inderdaad, een sprong voorwaarts voor de mensheid.
Drieënveertig jaar later stapte Felix Baumgartner uit het ronde deurtje van zijn gondel onder een grote transparante zak vol helium. I'm going home now, zei hij en stortte zich naar beneden. Dat was als statement genoeg, want hoe dapper en knap uitgevoerd ook, Felix heeft de mensheid met zijn vrije val vanaf negenendertig kilometer hoogte niet verder geduwd. NRC omschrijft zijn stunt als een teken van armoe. 'Dit 'ultimate scientific experiment' had de kenniswaarde van een wasmiddelreclame. Bevestigd werd dat de zwaartekracht werkt', aldus redacteur Arjen van Veelen. Sponsor Red Bull heeft vooral een ultimate marketing experiment gerealiseerd. Er zijn geen echte grenzen verlegd, al heeft Felix enkele records scherper gesteld die al sinds augustus 1960 (!) op naam van Joe Kittinger stonden. Hij is nu de snelste mens op aarde, zonder hulpmiddelen dan. En het was mooie feel good televisie, al had ik anno nu gehoopt op snaarstrakke HD-beelden van de vrije val zelf; we zagen een klein vaag wit propje door de lucht buitelen, van heel ver weg. De helmcamera van Felix hielp niet zo veel. Ik vond de beelden van de Legoversie, een dag later op YouTube, minstens zo mooi.
Evengoed: een prachtige marketingstunt. Baumgartner's vrije val, gesponsord door een stimulerend middel, steekt wel heel schrijnend af tegen de vrije val van een andere Armstrong in dezelfde week, wegens gebruik van stimulerende middelen. Lance mag zijn zeven tourtitels teruggeven en is geschorst voor het leven, reputatie leeggelopen als een grote heliumballon na de landing. De renners die uiteindelijk openheid gaven over zijn zorgvuldig opgezette dopingnetwerkje komen weg met een milde straf. Ik vind het eigenlijk een beetje raar. Van alle dopinggebruikers in de tour was Armstrong toch de beste. En als vervolgens een bank zich als sponsor uit de wielrennerij terugtrekt 'omdat het geen schone en eerlijke sport is' kun je me helemaal wegdragen. Hij die zonder zonden is werpe de eerste steen. Kan Red Bull geen wielrensponsor worden?






4 oktober 2012

Lowballing

Mijn Alfa Romeo-specialist rekent voor een uurtje sleutelen als werkplaatstarief ruim vijftig euro. Exclusief inmiddels eenentwintig procent BTW en uiteraard nog zonder onderdelen, olie of het bekende 'klein materiaal'. Veel reguliere garages zitten op anderhalf keer dat tarief en laten evengoed veel van het standaardwerk verrichten door een leerlingmonteur die op vrijdag nog naar school moet.
Ik moest daar aan denken toen ik in Nieuwspoort deelnam aan de Nacht van de Journalistiek, jaarlijks evenement van de NVJ en vooral bezocht door jonge journalisten en zij die daar nog voor studeren.
Eén van de workshops die ik volgde ging over succesvol freelance werken als journalist, redacteur of tekstschrijver. Altijd handig om wat adviezen op te tekenen; ik heb een broer in Frankrijk die best wat nieuw werk kan gebruiken als uitstekend wetenschapsjournalist. En een mens weet nooit wat de toekomst brengen zal.
Een enthousiaste freelance redacteur verhaalde over haar drukke werkzaamheden voor bladen als Opzij, Esta, Santé en Medisch Contact. Haar suggesties voor het benaderen van nieuwe opdrachtgevers klonken verstandig en logisch. Maar ik schrok van haar toelichting op de tarieven voor freelance werk. Haar uurtarief begon bij dertig euro en als bodemprijs voor een hele dag werk ging ze uit van tweehonderdvijftig euro. Ze vertelde het met trots en de jonge beroepsgenoten in de zaal schreven het gretig op. Ik vond het vooral getuigen van weinig vertrouwen in de eigen kwaliteiten. Tenminste twee keer dat bedrag zou het minimum moeten zijn. If you pay peanuts, you get monkeys.
Al eerder heb ik op LinkedIn gezien hoe freelance schrijvers aan nieuw werk proberen te komen via lowballing, het aanbieden van tarieven waarvoor je eigenlijk niet kunt werken. Recent onderzoek naar de tariefstelling van freelancers toont aan dat uurtarieven in een jaar tijd dramatisch zijn gedaald. Het maakt daarbij weinig uit of je tekstschrijver, communicatie-adviseur of accountant bent: dertig tot vijftig euro per uur moet maar genoeg zijn. Voor zo'n uurtarief komt een garagehouder zijn bed niet uit. De crisis wordt onderhuids steeds nadrukkelijker voelbaar.