25 maart 2011

Dag Jaap

Jaap Krom was een collega van me, toen ik voor het eerst bij het NIVRA in Amsterdam werkte, inmiddels alweer een kwart eeuw geleden. Hij was een enthousiaste, veelvuldig publicerende accountant en altijd bezig met de techniek van zijn vak.
Nadat ik vervolgens vier jaar bij een fotoagentschap had gewerkt, kwam Jaap me halen om hem als publicist bij te staan bij zijn nieuwe werkgever Deloitte. Nog voor ik officieel in dienst was, moest ik voor hem een kant en klaar relatiemagazine produceren, samen met een freelance vormgever. Later bleek dat magazine een hulpmiddel in een machtstrijd tussen twee afdelingen; die van Jaap en de communicatie-afdeling. Gelukkig pakte het uiteindelijk goed uit, ik schoof door naar Communicatie en werkte tien jaar met veel plezier bij Deloitte.
Jaap was een aardige, intelligente chaoot met een katholieke achtergrond. Ik was bij zijn huwelijk en bij de doop van twee van zijn drie kinderen, waar ik ook voor hem heb gefilmd.
Bijna dagelijks overkwamen Jaap kleinere en grotere rampen; zoveel dat we er bij zijn latere afscheid makkelijk een speciaal nummer van zijn eigen vakpublicatie mee konden vullen. Hij reed bij het werk weg met zijn polstas met alle persoonlijke zaken nog op het dak. Hij vergat al zijn reisdocumenten achterin een taxi in Londen en was volstrekt niet verbaasd dat hij ze nog dezelfde avond terugkreeg ook. Hij vertrok - veel te laat zoals altijd - naar een vergadering in Bergambacht en belde drie kwartier later zijn secretaresse op waar in Bergschenhoek dat hotel toch was. Zulke dingen.
Een opmerkelijke persoonlijke ervaring had met een reis naar Curacao te maken, waar Jaap een cursus moest geven. Zijn gezin ging mee. Powerpoint bestond nog niet, voor een presentatie nam je overheadsheets mee. Die moesten in kleur afgewerkt worden en kwamen natuurlijk veel te laat. Dus liet ik ze bloedsnel uitprinten via een bureautje in Maarssenbroek, trok ze daar zowat uit de printer, gooide ze in mijn auto en joeg naar het huis van Jaap in Den Haag, vanwaar hij ze zou meenemen naar Schiphol. In mijn rode lease-Golfje van toen stopte ik voor zijn huis, waar het hele gezin van Jaap op de stoep gereed stond, met tassen en koffers erbij. 'Daar is de taxi', zei Jaap met een grijns tegen mij, waarna ik hem en zijn gezin (vijf in getal) met dat kleine autootje naar Schiphol kon rijden. Bij het afscheid nemen kon ik hem nog net zijn overheadsheets in handen geven, anders had hij ze alsnog achtergelaten.
Dat was Jaap in zijn beste jaren. Hij bouwde een goede vaktechnische afdeling op en liet die inrichten met meubilair dat geen van de partners van Deloitte had, zo mooi. Kersenhout, ingebouwde koelkast. Niemand snapte hoe dat kon, maar Jaap deed het gewoon.
Na zijn vertrek bij Deloitte vroeg hij me nog een keer mee naar zijn volgende werkgever, maar ik heb nee gezegd. Dat bleek achteraf de juiste keus. Jaap was er zelf ook weer snel weg. Ons contact werd minder en bleef de laatste tien jaar beperkt tot een jaarlijkse kerstkaart.

Begin deze week kreeg ik een andere kaart, waarin zijn overlijden werd meegedeeld. 57 jaar, veel te vroeg. Vandaag ben ik bij zijn uitvaart geweest, in Scheveningen. Ik moet nog altijd wennen aan de veelheid aan gebruiken in de katholieke kerk, ook bij een uitvaartdienst. Kaarsen, gewaden, wierook, wijwater, veel ceremonieel rondom het altaar. Maar ik wilde er zijn, net als bij zijn laatste rustplaats, aan de Kerkhoflaan in Den Haag, ondanks de stekende herinnering aan het afscheid van mijn eigen broertje, nog maar vier maanden terug.
Jaap's zachtaardige echtgenote bleek in die laatste tien jaar amper veranderd. Ik heb haar gezegd dat ik dierbare herinneringen aan Jaap koester. Daar was geen woord van gelogen. Dag Jaap.

20 maart 2011

Een week jarig

Mijn vijftigste verjaardag, inmiddels twee maanden terug, vormde geen reden voor grote opwinding of slapeloze nachten. Als je ouder wordt neemt de importantie van het vieren van je geboortedag steeds verder af.
Voor dochter Tamar is dat helemaal anders. Deze week werd ze zes jaar oud en maandenlang is ze met de Grote Dag bezig geweest. Medio 2010 sprak ze al regelmatig over de lijst van vriendjes die aanwezig zouden mogen zijn bij de viering van haar verjaardag. Die shortlist van exclusieve genodigden werd af en toe zelfs een dreigmiddel: 'als je zus of zo doet, mag je niet op mijn feestje komen'. En dan de vaststelling van het aantal genodigden zelf. Zes jaar dus zes kinderen, was het devies. Geleidelijk aan werden dat er wat meer, want als je zelf op het feestje van een vriendje bent gevraagd, moet je die toch terug uitnodigen. Uiteindelijk trokken wij de grens bij tien, inclusief de koningin van het bal zelf.
Vijftig dagen voor de Grote Dag hing ze met haar moeder een lijst met vakjes boven haar bed, om bij te houden hoeveel nachtjes slapen er nog te gaan waren. Dagelijks bij het te bedde gaan zette ze een kruisje in een nieuw vakje en telde het aantal nachten dat nog voor haar lag. Toen de dubbelcijferige getallen op waren steeg de opwinding zienderogen. De laatste dagen voor de Grote Dag waren bestemd voor de inleidende schermutselingen: eerst het uitdelen van de uitnodiging aan de vriendjes die haar zegen hadden gekregen en vervolgens het alvast mogen trakteren bij de wekelijkse gymles en de kinderdienst van de kerk.
Op de woensdagochtend van haar verjaardag scheurt ze met rode konen van opwinding het papier van het geschenk waarnaar ze zo vurig verlangde: een Nintendo DS. De spelcomputer met twee schermpjes, die door bijna alle klasgenootjes wordt begeerd als was het de nieuwe iPad 2. Net als dat nieuwe Appeltje is het een duur ding met een vracht aan mogelijkheden: WiFi, twee ingebouwde camera's, eindeloze spelvarianten. Nintendo ziet het apparaat vooral als vehikel om vervolgens dure spelletjes te kunnen slijten, maar gelukkig zijn er slimme webwinkels die daar wel oplossingen voor weten. Dus komt Tamar's droomkado met een reeks vooraf geinstalleerde spelletjes. Ze heeft zelf een klein deel van het geld er voor gespaard, want ook een zesjarige moet leren dat je niet even aan een geldboom schudt als je een Nintendo wilt hebben. Ik hoop vooral maar dat het ding een aantal jaren naar behoren zal blijven functioneren en zo zijn geld een beetje waard is.
Op Tamar's verjaardag hebben de docenten van de locale basisschool een studiedag. Een uitgelezen moment voor een bezoekje aan speelparadijs Kidzcity in Utrecht. Met twee volgeladen MPV's gaat het richting de mega-ballenbak. De van kennissen geleende Ford S-Max rijdt zo plezierig dat ik hem best altijd voor de deur zou willen hebben staan, maar ach, met de eigen Peugeot is ook weinig mis en nu inruilen zou niet verstandig zijn.
De tien kids ravotten een aantal uren in de speelhal, die bij aankomst nog vrijwel leeg is. Ze klauteren op en in alle attracties en hollen van de ene kant naar de andere. Tussendoor smult het gezelschap van een patatje met een ijsje. Tamar zit met onverholen trots aan het hoofd van de lunchtafel. Ze heeft een topdag. Na het thuisbrengen van de negen vriendjes geniet ze van haar nieuwe digitale speelgoed en rolt uiteindelijk uitgeput in haar bedje.
De volgende dag is minstens zo spannend, want nu mag er op school worden getrakteerd en als jarige ben je bovendien automatisch het hulpje van de dag voor de juf; voor Tamar een waardevolle status.
Op zaterdag is nog een samenkomst voor de familieleden gepland. 's Ochtends haal ik samen met oudste dochter Rebecca een prachtige verjaardagstaart op in Hollandsche Rading, aan de rand van Hilversum. Online besteld bij een dame die van haar liefhebberij een serieuze onderneming aan het maken is. 's Middags geniet de familie met een stuk taart in de tuin van de eerste echte lentedag. Tamar voelt zich ook nu nog helemaal jarig. Daags erna mogen eindelijk de slingers weer van het plafond. Dochterlief is officieel zes jaar.

10 maart 2011

Toespraak

Tijdens de Oscaruitreikingen van maart 1995 gingen de meeste exemplaren van het beroemde beeldje van de Academy naar Forrest Gump: beste film, beste acteur, beste regie en zo nog een aantal prijzen. De film die bovenaan mijn persoonlijke ranglijst staat was zeven keer genomineerd, maar won helemaal niets. Gelukkig ben ik niet alleen in mijn bewondering, want inmiddels staat The Shawshank Redemption al jaren onwrikbaar op nummer 1 in de top 250 van The Internet Movie Database; de website met een schat aan informatie voor speelfilmliefhebbers. Ook mooi doorvertaald naar een mobiel appje trouwens.
Forrest Gump is een prima film, met knap acteerwerk van Tom Hanks en mooi gemaakte flashbacks. Maar hij kan niet in de schaduw staan van het onbekroonde gevangenisdrama. Je vraagt je dus, zestien jaar na dato, toch af wat de motieven voor die keus zijn geweest. Want ook een icoon als Pulp Fiction deed in datzelfde jaar een gooi naar de prijzen en greep er naast, op een beeldje voor het beste scenario na dan.
Dit jaar heeft de Academy een betere keus gemaakt. Lange tijd leek het alsof The Social Network met de eer zou gaan strijken. Dat had een logische achtergrond: een goedgemaakte film over het begin van Facebook, een netwerk dat in hoog tempo de wereld verovert. Temidden van alle berichtgeving over de razendsnel stijgende beurswaarde van Facebook een belangrijke film, die zelfs invloed op die waarde zou kunnen hebben. Miljardair-oprichter Mark Zuckerberg was er niet zo blij mee. De waarheid wordt in The Social Network wat geweld aangedaan ten behoeve van een vlotte verhaallijn, blijkbaar. Maar op papier is het scenario hoe dan ook spannender dan dat van de uiteindelijke Oscar-winnaar. Een twee uur durend verhaal over het spraakgebrek van een voormalige koning van het Verenigd Koninkrijk, dat klinkt niet als een blockbuster. Toch heb ik deze week ademloos naar The King's Speech zitten kijken, in de Pathébioscoop aan het fraaie Buitenhof in Den Haag. Samen met een aantal communicatie-vakbroeders, die net als ik hun brood deels als speechschrijver verdienen. Dat de inhoud van die speech zelf niet erg belangrijk bleek in het verhaal heb ik graag voor lief genomen. 'I have a feeling my career has just peaked', zei Oscarwinnaar Colin Firth bij het in ontvangst nemen van zijn beeldje. Subtiel Brits gevoel voor humor, maar hij zou zomaar gelijk kunnen hebben. Mijn persoonlijke top 10 van beste films is even door elkaar geschud. En ik krijg zin om weer eens een aardige toespraak te schrijven.

6 maart 2011

Lentekriebels

Dit jaar is het tien jaar geleden dat ik mijn lief ontmoette. Op onze trouwdag, twee jaar later, reed ik met haar rond in een vuurrode klassieke Alfa Romeo Spider. Ik hield al van het Italiaanse merk, maar was na die dag voorgoed verkocht. Enkele weken na de geboorte van Tamar, toen Mirjam nog met haar hoofd in de moederwolken was en geen vragen stelde, kocht ik mijn eerste eigen Alfa Spider bij een schadebedrijf in Nieuwegein. Na reparatie van de geblutste neus heb ik drie jaar lang met dat donkergroene autootje rondgereden. Toen was het tijd om iets verstandiger te worden, want inmiddels had ik ettelijke duizenden euro's gespendeerd aan onderdelen waarvan ik tot de aankoop van de Spider nog nooit had gehoord.
Momenteel ben ik twee Alfa's verder en ook mijn huidige vervoermiddel is bedoeld om dakloos door het leven te gaan. De techniek is enigszins aangepast aan de eisen van deze tijd, wat niet wil zeggen dat hij praktisch, betrouwbaar en zuinig is. Bij een mooie vrouw met wie je heerlijk de liefde kunt bedrijven vraag je ook niet of ze goed kan koken of het sanitair kan poetsen.

Nu de lange, donkere winter van dit jaar eindelijk voorbij lijkt, is het tijd om die huidige automobiel onder handen te laten nemen. De jaarlijkse APK-keuring combineer ik met het maken van een testverslag voor het magazine van de club van dakloze Alfa's, waarvan ik in de vrije tijd hoofdredacteur ben. Dus blijft de eigen zwarte auto achter bij de vertrouwde garagist en krijg ik een mooi rood exemplaar mee uit vervlogen tijden. Tweeentwintig jaar oud, maar technisch gebaseerd op een model dat al in 1966 het licht zag. En dat merk je. De binnenruimte is minimaal, de besturing bij het parkeren vraagt om een abonnement op de sportschool en het autootje trilt en rammelt dat het een lieve lust is. Het zal wel, ik geniet met volle teugen. Het weer werkt mee en met het dak eraf toer ik via locale kronkelwegen richting het werk en 's middags weer terug. Tussendoor een paar keer een korte stop voor het maken van foto's. Lentekriebels, vlinders in de buik. Onderweg waarderende blikken en opgestoken duimen - ook van het leger pakkendragers dat de Amsterdamse Zuidas bevolkt en zich verplaatst in agressief ogende voertuigen die niets meer van doen hebben met dat ranke, trillende autootje uit het verleden. Een enthousiast regeltje op Twitter over mijn rijervaringen maakt dat ik meteen wordt gestalkt door een verzekeraar in klassieke automobielen. Zo gaat dat tegenwoordig.
De garagist heeft twee dagen nodig om mijn eigen vervoermiddel weer APK-proof te maken. Een uitlaatdemper, drie draagarmen en een remslang verder mag ik het oude pruttelende Spidertje weer omruilen voor de meer eigentijdse opvolger. Dat gaat met gepaste tegenzin en niet alleen omdat ik het voorjaar begin met een APK-rekening van ruim duizend euro. Oude liefde roest niet. Nou ja, een beetje dan.